Edirne, Ülkemizin orta düzeyde gelişmiş illerinden biridir. DPT bünyesinde illerimizin sosyo-ekonomik gelişmişliğine yönelik olarak yapılan araştırmalarda, İlimiz, 1996 yılında 18. sırada, 2003 yılında da 16. sırada yer almıştır.

Devlet İstatistik Enstitüsü'nün gayri safi yurtiçi hasılanın illere dağılımına ilişkin yayınladığı istatistikler de benzer sonuçları ortaya koymaktadır. Bu istatistiklere göre, Edirne'nin 2001 yılında kişi başına GSYİH'sı Türkiye ortalamasının % 112'si düzeyinde olup, Edirne bu miktarla iller arasında 17. sırada bulunmaktadır.

TÜİK tarafından iller bazında daha güncel bir bilgi yayınlanmamıştır. Fakat, Edirne'nin kişi başına GSYİH'sının Ülkemiz genelindeki kişi başına GSYİH miktarına oranının değişmediği varsayımıyla, 2008 yılında Edirne'deki kişi başına GSYİH miktarı 11.700 dolar olarak tahmin edilebilir. Aynı yılda Ülkemiz genelindeki kişi başına GSYİH miktarı 10.436 dolardır.

Bunlar dışındaki ekonomik göstergeler de Edirne'nin durumuna ilişkin olarak benzer sonuçları ortaya koymaktadır.

İlin ekonomik durumunu gösteren önemli göstergelerden biri olan banka mevduatlarına bakarsak, Edirne'deki banka mevduatının, Türkiye toplamının binde 4'ü düzeyinde olduğunu görmekteyiz. 2008 yılı itibariyle Edirne'deki toplam banka mevduatı, 1,5 milyar TL civarındadır.

Kişi başına mevduat tutarı ise 3.924 TL olup, bu miktar Türkiye ortalaması olan 5.852 TL'nin % 67'sine denktir. Bu büyüklükle Edirne 13. il durumundadır.

Banka Mevduat ve Kredilerinin Gelişimi

Banka kredileri için de mevduata benzer bir durum söz konusudur. 2008 yılı itibariyle Edirne'de 1,2 milyar TL banka kredisi kullanılmıştır.

Kişi başına kullandırılan kredi miktarı 3.140 TL'dir. Bu miktarın, Türkiye ortalaması olan 4.023 TL'ye oranı % 78'dir. Edirne kişi başına banka kredisi miktarı bakımından 12. ildir.

Diğer bir ekonomik gösterge olan, bütçe gelirlerine bakarsak, 2008 yılında Edirne'de 467,1 milyon TL, tüm illerin toplamında ise 184,5 milyar TL merkezi yönetim bütçe gelir tahsilatı gerçekleştirilmiştir. Buna göre Edirne'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri içindeki payı binde 2 düzeyindedir.

Kişi başına merkezi yönetim bütçe gelirleri tahsilatı ise 2008 yılı için, Edirne'de 1.184 TL, iller toplamında ise 2.580 TL civarındadır. Buna göre Edirne'de kişi başına merkezi yönetim bütçe gelirleri tahsilatı, iller toplamının yarısından azdır. İlimiz kişi başına gelir bakımından 16. il durumundadır.

Merkezi yönetim bütçe giderleri ise 2008 yılı itibariyle Edirne'de 669 milyon TL olup, gelirlerin giderleri karşılama oranı % 70'tir. Tüm illerin toplamında ise bu oran % 216 seviyesindedir.

Kişi başına merkezi yönetim bütçe giderleri Edirne'de 1.696 TL, 81 ilin toplamında ise 1.195 TL'dir. Edirne bu miktarla, kişi başına gider bakımından, iller arasında, 13. sıradadır.

Merkezi Yönetim Bütçe Gelir ve Giderlerinin Gelişimi

Bütün bu göstergeler Edirne'nin ekonomik bakımından çok gelişmiş bir il olmamakla birlikte, ortalamanın da üzerinde bir il olduğunu göstermektedir. Edirne'ye bu gelişme düzeyini sağlayan temel sektör tarım olmuştur.

Ekonomik göstergeler sektörel olarak incelendiğinde, ekonomi içinde tarımın ağırlığı belirgin olarak görülmektedir. GSYİH içinde sektörlerin payları 2001 yılı itibariyle Türkiye toplamında hizmetler % 57, sanayi % 25,7, tarım % 12,1, inşaat % 5,2 olarak sıralanırken; bu oranlar aynı yıl için Edirne'de hizmetler % 56,4, tarım % 27,9, sanayi % 12,1, inşaat % 3,6 olarak sıralanmaktadır. Görüldüğü gibi tarım sektörü, Ülkemiz geneline göre Edirne'de çok büyük bir paya sahiptir.

Çalışanlar bakımından da, 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre, çalışan nüfusun yarısı tarım sektöründe istihdam edilmektedir.

Edirne ekonomisindeki tarımsal ağırlık, İlimizin geniş ve verimli tarım alanlarına sahip olmasının bir sonucudur.

İlimizde, İl Tarım Müdürlüğü verilerine göre 370.015 hektar olan tarım alanlarının % 96'sını (355.947 hektar) tarla alanları, % 3'ünü (10.643 hektar) sebzelikler oluşturmaktadır. Meyvelik ve bağlıkların kapladığı alan ise 3.417 hektar ile % 1'in altındadır.

Halihazırda tarım arazilerimizin 91.875 hektarı kamu sulama tesisleri ve halk sulamalarıyla sulanmakta olup; bu, İl Tarım Müdürlüğü verilerine göre mevcut olan 370.015 hektarlık tarım arazisinin yaklaşık % 25'ini oluşturmaktadır.

İl tarımının en önemli iki su kaynağı Meriç ve Ergene nehirleridir. Ancak bu iki nehrimiz de önemli ölçüde kirlenmiş durumdadır. Yapılan ölçümlere göre Meriç Nehri 2. sınıf, Ergene Nehri de 4. sınıf, yani çok kirlenmiş su niteliğindedir. Bunlardan Ergene Nehri havza genişliği bakımından İlimiz tarımı için büyük önem taşımaktadır. Zira, İl alanının yaklaşık yarısı Ergene havzasında yer almakta ve bu havzadaki toprakların büyük bir kısmı tarıma elverişli arazilerden oluşmaktadır. Ancak bu Nehrimiz, özellikle Tekirdağ'ın Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinde yoğunlaşan sanayi tesislerinin kirletici etkileriyle, İlimiz tarımı bakımından önemli bir tehdit oluşturur hale gelmiştir.

Ayrıca bu akarsularımızdan Meriç Nehri, son yıllarda sık sık yinelenen taşkınlarla da önemli zararlara yol açmaktadır.

İlimizin çevre sorunları yalnızca sanayi kaynaklı kirlenmeden oluşmamaktadır. Kentlerimizin hiçbirinde atıksu arıtma sisteminin olmaması ve atıksuların doğrudan akarsu ve denize deşarjı; ayrıca katı atıkların da hiçbir tasnife tabi tutulmadan vahşi depolama sistemiyle atılması İlimiz için diğer önemli bir çevre sorunudur.

Edirne'de, tarımsal üretim tarla ürünleri ağırlıklıdır. Geniş ve verimli arazilerin büyük bölümünde buğday, ayçiçeği ve çeltik ekilmektedir. Ayrıca silajlık mısır, tritikale, süpürge otu ve karpuz üretimi de önem taşımaktadır.

2008 yılı itibariyle İlimizin toplam 370.015 hektar olan işlenen tarım alanlarının % 47'sinde buğday, % 31'inde ayçiçeği, % 11'inde de pirinç üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu ürünlerin toplam işlenen tarım alanı içindeki payı ise % 90'a ulaşmaktadır.

TÜİK tarafından yayınlanan son beş yıllık (2003-2007) verilere göre, Edirne'nin, Türkiye toplamı içindeki payı, pirinç üretiminde % 44, ayçiçeği üretiminde % 20 ve buğday üretiminde % 3'tür.

Edirne'nin en önemli hayvansal ürünü olan süt üretimi, TÜİK tarafından yayınlanan son beş yıllık (2003-2007) verilere göre, Türkiye yıllık süt üretiminin % 2'sine; et üretimi ise Türkiye yıllık kırmızı et üretiminin yaklaşık % 1'ine karşılık gelmektedir.

Edirne orman varlığı bakımından fakir sayılabilecek bir ilimizdir. Toplam ormanlık saha sadece 105.780 hektardır. Orman varlığı, il yüzölçümünün yaklaşık olarak % 17'sine, Türkiye orman varlığının da % 0,5'ine karşılık gelmektedir. Orman varlığımızın % 41'i baltalık ve % 59'u koru vasfındadır. Bu oranlar, Ülkemiz genelinde ise % 27 baltalık, % 73 koru şeklindedir.

Edirne, çevre illerle karşılaştırıldığında, sanayi bakımından gelişmiş bir il değildir. Buna rağmen, İlimizin tarımsal üretiminin yüksek oluşu ve coğrafi olarak uygun bir konumda bulunuşu sanayi bakımından da belli bir ilerleme sağlanmasına imkan vermiştir. Sanayi Sicil istatistiklerine göre İlimizde 249 sanayi tesisi bulunmakta olup, bunların toplam istihdamı 9.600 kişi civarındadır. Bu sanayi işletmeleri genellikle ayçiçeği, süt, pirinç gibi Edirne'de yoğun olarak üretilen tarımsal ürünlere dayanan işletmelerdir; büyük sanayi işletmeleri ise tekstil sektöründe yoğunlaşmıştır.

Sektörler İtibariyle Sanayi Siciline Kayıtlı İşletmeler (2008 Sonu)

Süloğlu ilçe sınırları içinde yer alan toplam 260 hektarlık arazinin 107 hektarında süren OSB altyapı inşaatı, 2006 yılında tamamlanmıştır. Bu 107 hektarlık alanda yer alan 63 sanayi parselinin tamamı 2007 yılından itibaren satılmış ve birleştirmelerden sonra parsel sayısı 44'e inmiştir. Bu 44 parseli alan kuruluşlardan 7'sinin sözleşmesi feshedilmiş, bu parsellerin yeniden satışı için çalışmalar devam etmektedir.

Satılmış olan 37 parselden 20'sine yapı ruhsatı verilmiş; yapı ruhsatı verilmiş olan işletmelerden 2 tanesi inşaatı tamamlayarak deneme üretimini başlatmıştır.

Merkez ilçe dışında en gelişmiş yerleşim yerleri olan Keşan ve Uzunköprü ilçelerimizde de Organize Sanayi Bölgesi kurulması yönünde çalışmalar sürdürülmektedir

Edirne'de ilk Küçük Sanayi Sitesi 1979 yılında faaliyete geçmiş olup, günümüzde Merkez İlçe ve diğer dört ilçemizde Küçük Sanayi Sitesi faal durumdadır. Bu küçük sanayi sitelerinde toplam 1778 işyeri bulunmakta olup, toplam çalışan sayısı 4.700 kişi civarındadır.

Edirne'nin, Ülkemizin Avrupa'ya geçiş noktasında bulunan bir sınır ili olması, özellikle tarımsal üretimin Türkiye bakımından önemli bir düzeyde bulunuşu ve zengin bir kültürel mirası barındırması gibi nedenlerle; İlimiz ekonomisi içinde hizmetler sektörünün belirgin bir ağırlığı bulunmaktadır.

2001 yılı itibariyle hizmetler sektörünün GSYİH içindeki payı % 56,4, hizmetler sektöründe istihdam edilenlerin toplam istihdama oranı ise % 38,1'dir.

İlimizde dört ticaret borsası bulunmaktadır. Bu ticaret borsalarımıza toplam 724 gerçek ve tüzel kişi kayıtlı bulunmakta olup, borsalarımızın 2008 yılı işlem hacmi 1,5 milyar TL'dir.

Edirne'de hizmetler sektörünün ağırlığını artıran bir etken de sınır kapılarımızdır. Halihazırda İlimizde 2'si demiryolu olmak üzere 6 gümrük hizmet vermektedir. Bu gümrüklerden 2008 yılında 7 milyon yolcu ve 2 milyon araç giriş çıkış yapmıştır.

Gümrüklerimizden Giriş-Çıkış Yapan Araç ve Yolcu Sayıları

Diğer yandan turizm de Edirne için önemli bir gelir ve istihdam alanıdır. İlimizde turizm işletme belgeli olarak 21 konaklama tesisi hizmet vermekte olup, bunların oda sayısı 800, yatak sayısı da 1.604'tür. Yerel yönetim belgeli olarak da 28 konaklama tesisimiz hizmet vermektedir. Bunların toplam oda sayısı 865, yatak sayısı 1.784'tür.

Bu turizm işletme belgeli konaklama tesislerimiz ile yerel yönetim belgeli tesislerimizde 2007 yılında toplam 243.316 kişi 338.889 geceleme yapmıştır.

Turizm İşletme Belgeli ve Belediye Belgeli Tesislerde Konaklamalar